Choroba Leśniowskiego-Crohna, znana również jako choroba Crohna, to przewlekłe zapalenie jelit o nieznanej etiologii. Często pojawia się pytanie, jak długo można żyć z tą chorobą i jak wpływa ona na jakość życia pacjentów. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej tej chorobie, jej objawom, leczeniu oraz rokowaniom.
Co to jest choroba Leśniowskiego-Crohna?
Choroba Leśniowskiego-Crohna jest autoimmunologiczną chorobą zapalną jelit, która może dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego, od jamy ustnej po odbyt. Najczęściej jednak zmiany zapalne lokalizują się w końcowym odcinku jelita krętego i początkowej części jelita grubego. Charakterystyczne dla tej choroby są okresy zaostrzeń i remisji, a także segmentowe zajęcie jelit, gdzie fragmenty zdrowe przeplatają się z fragmentami objętymi stanem zapalnym.
Przyczyny choroby nie są do końca poznane, jednak uważa się, że za jej rozwój odpowiada skomplikowana kombinacja czynników genetycznych, immunologicznych oraz środowiskowych. Wśród czynników środowiskowych największe znaczenie mają palenie tytoniu i dieta bogata w przetworzoną żywność.
Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna
Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna są zróżnicowane i zależą od lokalizacji oraz rozległości zmian zapalnych. Do najczęstszych objawów należą:
- przewlekła biegunka, często z domieszką śluzu,
- bóle brzucha, zwłaszcza w prawym dolnym kwadrancie,
- utrata masy ciała i niedożywienie,
- niedokrwistość i osłabienie,
- nudności i wymioty,
- owrzodzenia aftowe w jamie ustnej.
Mogą również wystąpić objawy pozajelitowe, takie jak bóle stawów, zmiany skórne, zapalenie oczu czy problemy z wątrobą.
Jak diagnozuje się chorobę Leśniowskiego-Crohna?
Diagnostyka choroby Leśniowskiego-Crohna opiera się na wywiadzie klinicznym oraz szeregu badań diagnostycznych. Kluczowe znaczenie mają badania endoskopowe, takie jak kolonoskopia, która pozwala na ocenę stanu jelit i pobranie próbek do badań histopatologicznych.
Badania obrazowe i laboratoryjne
W diagnostyce choroby Leśniowskiego-Crohna stosuje się również badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny, które pomagają ocenić rozległość zmian zapalnych i zidentyfikować ewentualne powikłania. Badania laboratoryjne obejmują morfologię krwi, testy na obecność markerów zapalnych oraz badania w kierunku niedoborów składników odżywczych.
Warto również zwrócić uwagę na badanie poziomu przeciwciał przeciwko Saccharomyces cerevisiae (ASCA), które jest pomocne w różnicowaniu choroby Leśniowskiego-Crohna od wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.
Jak leczyć chorobę Leśniowskiego-Crohna?
Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna jest złożone i wymaga indywidualnego podejścia. Celem terapii jest opanowanie zaostrzeń, utrzymanie remisji oraz zapobieganie powikłaniom. Stosuje się leki przeciwzapalne, immunosupresyjne oraz biologiczne, a w niektórych przypadkach konieczne są zabiegi chirurgiczne.
Leczenie farmakologiczne
Leczenie farmakologiczne obejmuje stosowanie glikokortykosteroidów, aminosalicylanów oraz leków immunosupresyjnych. W ciężkich przypadkach stosuje się również leczenie biologiczne, które jest dostępne w ramach programów lekowych NFZ.
Leczenie chirurgiczne
Około 70-80% pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna w ciągu życia wymaga interwencji chirurgicznej. Zabiegi operacyjne są konieczne w przypadku powikłań, takich jak zwężenia, przetoki czy ropnie. Celem operacji jest usunięcie najbardziej zmienionych fragmentów jelit, jednak choroba może nawracać w innych odcinkach.
Jaka dieta jest zalecana w chorobie Leśniowskiego-Crohna?
Dieta odgrywa istotną rolę w wspomaganiu terapii choroby Leśniowskiego-Crohna. Powinna być indywidualnie dostosowana do fazy choroby i tolerancji pacjenta na poszczególne produkty. Najważniejsza zasada to dieta łatwostrawna, uboga w składniki drażniące i trudne do strawienia.
Co jeść, a czego unikać?
W okresach remisji warto wybierać produkty dobrze tolerowane i nieobciążające jelit, takie jak:
- chude mięso i ryby,
- białe pieczywo i biały ryż,
- gotowane warzywa i owoce bez skórki i pestek,
- oleje roślinne wysokiej jakości.
Unikać należy produktów, które mogą nasilać objawy, takich jak błonnik nierozpuszczalny, tłuste potrawy, produkty wzdymające oraz napoje drażniące.
Jak długo można żyć z chorobą Leśniowskiego-Crohna?
Dzięki postępom w diagnostyce i leczeniu, choroba Leśniowskiego-Crohna nie powoduje istotnego skrócenia długości życia u osób, które otrzymują odpowiednią opiekę medyczną. Śmiertelność związana z chorobą jest głównie wynikiem powikłań, takich jak perforacja jelita czy ciężkie zakażenia, które dzięki nowoczesnym metodom leczenia występują coraz rzadziej.
Ważne jest jednak regularne monitorowanie aktywności choroby oraz szybkie reagowanie na zaostrzenia i powikłania. Kompleksowe leczenie pozwala znacząco poprawić jakość życia pacjentów i minimalizować ryzyko powikłań.
Co warto zapamietać?:
- Choroba Leśniowskiego-Crohna to przewlekłe zapalenie jelit, które może dotyczyć całego przewodu pokarmowego, z najczęstszą lokalizacją w jelicie krętym i jelicie grubym.
- Objawy obejmują przewlekłą biegunkę, bóle brzucha, utratę masy ciała, niedokrwistość oraz owrzodzenia w jamie ustnej.
- Diagnostyka opiera się na wywiadzie klinicznym, badaniach endoskopowych oraz obrazowych, a także testach laboratoryjnych na obecność markerów zapalnych.
- Leczenie obejmuje leki przeciwzapalne, immunosupresyjne oraz chirurgię; 70-80% pacjentów wymaga operacji w ciągu życia.
- Odpowiednia dieta, łatwostrawna i uboga w drażniące składniki, jest kluczowa w terapii; należy unikać błonnika nierozpuszczalnego i tłustych potraw.
